مشخصات شهرستان فامنين
شهرستان فامنين با وسعت حدود 1287کيلومتر مربع معادل 6/6 درصد مساحت استان را به خود اختصاص داده است.اين شهرستان از سمت شمال به شهرستان رزن، از سمت جنوب به شهرستان همدان، از سمت شرق به استان مرکزي و از سمت غرب به شهرستان کبودرآهنگ محدود شده است.
اين شهرستان داراي 1 مركز شهري، 2 بخش، 4 دهستان و 63 آبادي داراي سكنه است.
دشت فامنين يکي ازدشتهاي نه گانه استان همدان است که توليد محصولات کشاورزي آن نقش عمدهاي دراقتصاد شهرستان و نهايتاً استان دارد.ارتفاع اين شهرستان از سطح دريا برابر با 1628 متر ميباشد.شهرستان فامنين به عنوان دروازه ورودي به استان همدان از طرف شمال شرق جايگاه ويژه اي دارد که با برنامهها و پروژههاي تدوين شده، در حال اجرا و به بهره برداري رسيده افق بسيار روشني را پيش رو دارد.
شهرستان فامنين داراي اقليم كوهستاني ميباشد.ميانگين بارش سالانه در اين شهرستان حدود 4/303 ميليمتر و متوسط دماي آن 5/12 درجه سانتيگراد در تغيير است.
مهمترين جاذبههاي گردشگري و آثار تاريخي اين شهرستان عبارتند از:
غار قلعه جوق، امامزاده عين و غين، کاروانسراي يارم قيه، آتشکده قرهتپه، پل تاريخي جهان آباد، برج گلشن و مسجد باستاني روستاي خوشآباد و حمام تاريخي شهر فامنين.
جمعيت اين شهرستان بر اساس سرشماري عمومي نفوس و مسكن سال 1390 برابر با 42485 نفر بوده است كه تعداد 14478 نفر در مناطق شهري و 28007 نفر در مناطق روستايي ساكن بودهاند.در واقع حدود 9/65 درصد از جمعيت اين شهرستان در مناطق روستايي ساكن هستند.
شهر فامنين :
شهر فامنين مرکز شهرستان فامنين داراي 15000 نفر جمعيت واز شهرهاي قديمي استان همدان به شمار ميرودکه در زمان صفويه داراي بازار بوده ودربين بلاد شمالي همدان مطرح بوده است.فامنين در135 کيلومتري جاده ساوه به همدان ودر55 کيلومتري همدان واقع شده است ارتفاع آن از سطح دريا 1639 متر وطول وعرض جغرافيايي آن به ترتيب 58/ 48 و 07/35 درجه ميباشد. فامنين زادگاه علماوعرفاي بنامي چون شهيد دکتر مفتح وآيت اله جناب وسيد احمد مليحي ،شيخ ازناوي وشيخ عبدالقادر زرقاني است. از مشاهيرمشهورفامنين شرف الدين علي فامنيني از وزيران ايلخان مغول سلطان ابوسعيد ميتوان نام برد ،که کتاب ترجمه عهد نامه مالک اشتر نوشته ابوالرضا حسين بن محمدعلوي به او پيش کش شده است. در فرهنگ جغرافيايي ايران جلد 5 درباره فامنين آمده است:قصبه اي از دهستان درجزين رزن شهرستان همدان که در 31 هزار گزي جنوب قصبه رزن به همدان واقع است. جلگه اي سردسير داراي 4170 تن سکنه است.آب آنجا از قنات فامنين تامين ميشود ومحصولات عمدهاش غلات ،حبوبات،صيفي،لبنيات وشغل اهالي زراعت وکله داري وصنعت دستي زنان قالي بافي است داراي 50 دکان ويک دبستان است.راه فرعي وشوسته دارد.
قره تپه در جنوب فامنين که قدمت آن به پيش از تاريخبر ميگردد در حقيقت يکي از قديمي ترين استقرار هاي بشري است اين تمدن در حوزه قره چاي در سه کيلومتري جنوب فامنين قرار دارد وبا تمدن حوزه مرکزي ايرانمانند سيلک کاشان وجيرفت کرمان قابل مقايسه است .
درزبان محلي به فامنين ،پنبه لو ميگويند وآن به دليل کشت پنبه در زمانهاي گذشته در اين منطقه بوده است وحمداله مستوفي درکتاب(نزهه القلوب) از اين منطقه به نام (فامسين) ياد کرده است.