همدان از قدمت بسیار بالایی برخورد است بنای اولیه شهر همدان را به دیااکو پادشاه ماد نسبت داده اند. هرودت مورخ یونانی، نام همدان را اکباتان ثبت کرده است و بنای این شهر را را به دیااکو، موسس سلسله ی مادها نسبت داده است.
هخامنشیان، همدان باستان را به نام هگمتانه ( به معنی محل اجتماع ) و به عنوان پایتخت تابستانی خود برگزیده بودند، که اولین پایتخت نخستین تشکیلات حکومتی در ایران بوده است.
این شهر در زمان بخت النصر ویران شده و داریوش بزرگ آن را مرمت نموده است. کمتر شهری چون همدان را سراغ داریم که اینچنین با تاروپود این آب و خاک آسمانی آمیخته باشد کدامین واقعه یا رویداد تاریخی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، علمی، ادبی، سیاسی و حتی نظامی را می توان به جستجو نشست و ناچار به رجوع به همدان و مردمانش نشد بی گمان هیچ شهر و دیاری در این کشور همچون همدان از آثار و مظاهر مدنیت و فرهنگ و هنر برخوردار نبوده است
همچنین آثار تاریخی و فرهنگی متعدد موجود در همدان، موجب شد تا در جلسه ای مورخه 2/2/1370 شورای عالی شهرسازی و معماری کشور، این شهر به عنوان یکی از شش شهر تاریخی و فرهنگی کشور , شناخته شود